W dniu 28 września 2016 r. w Warszawie Fundacja Court Watch Polska zorganizowała konferencję podsumowującą Obywatelski Monitoring Sądów 2015/2016 oraz ogłosiła laureatów plebiscytu na Obywatelskiego Sędziego Roku 2016.
Obywatelski monitoring pracy sądów polega na uczestniczeniu obywateli w rozprawach sądowych. Nie reprezentują oni żadnej ze stron, ale obserwują przebieg postępowania ze szczególnym uwzględnieniem pracy sądu (sędziów i pracowników sądu) oraz sposobu, w jaki realizowane są prawa przysługujące uczestnikom postępowania. Nagroda „Obywatelski Sędzia Roku” przyznawana jest od 2015 r.
Plebiscyt ma na celu zwiększanie zaufania społecznego do sądownictwa w Polsce, wzmożenie wrażliwości i otwartości środowiska sędziowskiego na potrzeby obywateli oraz promocję dobrych praktyk w wymiarze sprawiedliwości. Nagroda przyznawana jest za wszelką działalność sędziego, która zmniejsza dystans pomiędzy trzecią władzą, a społeczeństwem. Nie jest to nagroda za działalność stricte orzeczniczą.
W tym roku tytuł Obywatelskiego Sędziego Roku otrzymała Pani sędzia Katarzyna Kościów-Kowalczyk z SR w Jaworze. Jest sędzią rodzinnym i ma świetne relacje z mieszkańcami. Jako sędzia zaimponowała Kapitule bardzo dużą życzliwością i empatią w stosunku do osób, które sądzi, stałym podnoszeniem swoich kompetencji (jest absolwentem kilku studiów podyplomowych) oraz zaangażowaniem w podnoszenie jakości polskiego sądownictwa rodzinnego jako Wiceprezes Stowarzyszenia Sędziów Rodzinnych w Polsce. W tym roku Kapituła przyznała również wyróżnienie dla naszego redakcyjnego Kolegi – sędziego SR w Łobzie Arkadiusza Krupy. W ocenie jury laureat „swoimi rysunkami pokazał ludzką twarz wymiaru sprawiedliwości”.
Jednym z ciekawszych wydarzeń tego dnia był panel dyskusyjny, na którym obecni byli:
- Pierwsza Prezes Sądu Najwyższego – prof. Małgorzata Gersdorf
- Przewodniczący Krajowej Rady Sądownictwa – SSN prof. Dariusz Zawistowski,
- Dyrektor Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury – prof. Małgorzata Manowska,
- Sędzia Naczelnego Sądu Administracyjnego – Sylwester Marciniak,
- Minister w Kancelarii Prezydenta RP – Andrzej Dera.
Podczas panelu poruszono ciekawe kwestie związane z polskim sądownictwem – wybór i awans sędziów, niezawisłość sędziowską. Nie ma żadnego modelu kariery, a niezawisłość to jest stan ducha. Czy sędziowie są niezależni? Nie, nie są. Bardzo zależymy od statystyki, która jest bardzo głupio ustawiana, że na przykład sędzia musi mieć czternaście spraw na wokandzie, bo jak nie to będzie niedobrze, będzie odstawał od średniej wydziału. Sędzia nie może podjąć decyzji, że on chce mieć dzisiaj pięć spraw, dlatego że w zamian za to przesłucha piętnastu, a nie trzech świadków i zakończy te pięć spraw – prof. Małgorzata Manowska.
Wskazano kanon idealnego sędziego – „Wysłuchaj, traktuj równo, wytłumacz, okaż szacunek”. Nie zabrakło również odwołań do innych systemów prawnych z powodzeniem funkcjonujących w Europie. Portugalski przykład przywołał sędzia NSA Sylwester Marciniak. Bierze się dwie rzeczy pod uwagę: ilość załatwionych spraw i mobilność orzecznictwa. I w zasadzie tylko tymi dwoma kryteriami kieruje się Portugalska Rada Sądownictwa przy awansach. Kiedy jest wolne miejsce w Lizbonie zgłaszają się kandydaci i bierze się pod uwagę ostatnie trzy czy pięć lat pracy.
Koledze Redakcyjnemu sędziemu Arkowi Krupie serdecznie gratulujemy!