W dniach 17 – 23 października br. Stowarzyszenie im. Profesora Zbigniewa Hołdy zorganizowało drugą edycję Tygodnia Konstytucyjnego, nad którym honorowy patronat objął Rzecznik Praw Obywatelskich. W ramach tego ogólnopolskiego wydarzenia prawnicy prowadzili lekcje w gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych, dotyczące znaczenia Konstytucji w codziennym życiu. Stowarzyszenie poprzez Tydzień Konstytucyjny stawia sobie za cel promowanie świadomego obywatelstwa i zachęcenie młodzieży do większego zainteresowania sprawami publicznymi.
Postanowiłam wziąć udział w tym wydarzeniu i w porozumieniu z Dyrekcją Zespołu Szkół w Kołbaczu oraz Dyrekcją Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych nr 2 w Gryfinie przeprowadzić lekcje na temat konstytucji. Chciałam, by zajęcia miały więcej elementów praktycznych niż teoretycznych. W tym celu skorzystałam z dostarczonych przez Stowarzyszenie przykładowych scenariuszy zajęć oraz materiałów metodologicznych, a także kazusów opartych na orzeczeniach Trybunału Konstytucyjnego.
W Kołbaczu miałam przyjemność prowadzić zajęcia z klasami drugimi i trzecimi gimnazjum. Poprosiłam podzielonych na grupy uczniów, by wyobrazili sobie, że znaleźli się na bezludnej wyspie i muszą zorganizować życie swojej społeczności. Każda grupa na planszach wypisała zasady obowiązujące na wyspie. Byłam zaskoczona pomysłowością i kreatywnością uczniów. Pojawiały się zasady dotyczące sposobu podejmowania decyzji, bezpieczeństwa czy też podziału zadań między mieszkańców wyspy. Uczniowie wprowadzali wspólną walutę („srebrne kokosy”), jak również obowiązki quasi – podatkowe, dotyczące np. oddawania przez obywateli do wspólnego magazynu części swoich zbiorów. W ten sposób uczniowie stworzyli swoje „małe konstytucje”, przekonując się w ten sposób, jakie regulacje może zawierać akt prawny jak konstytucja. Następnie posłużyłam się przygotowanym przez Stowarzyszenie kazusem, dotyczącym uprawnień kontrolera biletów w autobusie, by pokazać im, jak przepisy (uznane przez Trybunał Konstytucyjny za niezgodne z Konstytucją1 Wyrok TK z dnia 28.07.2014 r., sygn. akt: K 16/12,) mogą naruszać wolność i nietykalność osobistą obywateli.
W klasach liceum i technikum oprócz wspomnianego wyżej przykładu, wykorzystałam też kazus traktujący o naruszeniach prawa do nauki2 Vide: wyrok TK z dnia 5.06.2014 r., sygn. akt: K 35/11, czy wolności pokojowych zgromadzeń3 Vide: wyrok TK z dnia 10.07.2008 r, sygn. akt: P 15/08..
W ramach niewielkiej ilości teorii opowiedziałam zarówno uczniom gimnazjum, jak i szkół średnich, dlaczego Konstytucja jest najważniejszym aktem prawnym w naszym kraju. Mówiłam o tym, z czego składa się Konstytucja, jak jest zbudowana, jaką tematykę reguluje. Wspomniałam też o dwóch zmianach wprowadzonych do Konstytucji (w 2006 i 2009 r.). Szczególną uwagę zwróciłam na rozdział II „Wolności, prawa i obowiązki człowieka i obywatela” jako – w mojej ocenie – najważniejszy w całej Konstytucji.
Ucieszyło mnie, że dla uczniów język Konstytucji – jak sami przyznali – nie jest trudny i niezrozumiały. Mam nadzieję, że zajęcia pokazały im, że obowiązywanie Konstytucji jest widoczne w codziennym życiu. Liczę na to, że był to dla nich impuls do bycia w przyszłości świadomymi uczestnikami życia publicznego. Zachęcam Koleżanki i Kolegów do udziału w przyszłorocznej edycji Tygodnia Konstytucyjnego.