• Przejdź do głównej nawigacji
  • Przejdź do treści
  • Przejdź do głównego paska bocznego

In Gremio

łączy środowiska prawnicze

  • 2025
    • In Gremio 175
    • In Gremio 176
    • In Gremio 177
  • 2024
    • In Gremio 169
    • In Gremio 170
    • In Gremio 171
    • In Gremio 172
    • In Gremio 173
    • In Gremio 174
  • 2023
    • In Gremio 163
    • In Gremio 164
    • In Gremio 165
    • In Gremio 166
    • In Gremio 167
    • In Gremio 168
  • 2022
    • In Gremio 157
    • In Gremio 158
    • In Gremio 159
    • In Gremio 160
    • In Gremio 161
    • Wydanie specjalne
    • In Gremio 162
  • 2021
    • In Gremio 149
    • In Gremio 150
    • In Gremio 151
    • In Gremio 152
    • In Gremio 153
    • In Gremio 154
    • In Gremio 155
    • In Gremio 156
  • 2020
    • In Gremio 138
    • In Gremio 139
    • In Gremio 140
    • In Gremio 141
    • In Gremio 142
    • In Gremio 143
    • In Gremio 144
    • In Gremio 145
    • In Gremio 146
    • In Gremio 147
    • In Gremio 148
  • 2019
    • In Gremio 127
    • In Gremio 128
    • In Gremio 129
    • In Gremio 130
    • In Gremio 131
    • In Gremio 132
    • In Gremio 133
    • In Gremio 134
    • In Gremio 135
    • In Gremio 136
    • In Gremio 137
  • 2018
    • In Gremio 116
    • In Gremio 117
    • In Gremio 118
    • In Gremio 119
    • In Gremio 120
    • In Gremio 121
    • In Gremio 122
    • In Gremio 123
    • In Gremio 124
    • In Gremio 125
    • In Gremio 126
  • 2017
    • In Gremio 105
    • In Gremio 106
    • In Gremio 107
    • In Gremio 108
    • In Gremio 109
    • In Gremio 110
    • In Gremio 111
    • In Gremio 112
    • In Gremio 113
    • In Gremio 114
    • In Gremio 115
  • 2016
    • In Gremio 98-99
    • In Gremio 100
    • In Gremio 101
    • In Gremio 102
    • In Gremio 103
    • In Gremio 104
  • 2015
    • In Gremio 91-92
    • In Gremio 93
    • In Gremio 94-95
    • In Gremio 96
    • In Gremio 97
  • 2014
    • In Gremio 86
    • In Gremio 87
    • In Gremio 88-89
    • In Gremio 90
  • 2013
    • In Gremio 80
    • In Gremio 81
    • In Gremio 82-83
    • In Gremio 84
    • In Gremio 85
  • więcej…
    • 2012
      • In Gremio 74
      • In Gremio 75
      • In Gremio 76
      • In Gremio 77
      • In Gremio 78
      • In Gremio 79
    • 2011
      • In Gremio 68
      • In Gremio 69
      • In Gremio 70
      • In Gremio 71
      • In Gremio 72
      • In Gremio 73
    • 2010
      • In Gremio 62
      • In Gremio 63
      • In Gremio 64
      • In Gremio 65
      • In Gremio 66
      • In Gremio 67
    • 2009
      • In Gremio 56
      • In Gremio 57
      • In Gremio 58
      • In Gremio 59
      • In Gremio 60
      • In Gremio 61
    • 2008
      • In Gremio 45-46
      • In Gremio 47-48
      • In Gremio 49-50
      • In Gremio 51-52
      • In Gremio 53-54
      • In Gremio 55
    • 2007
      • In Gremio 33
      • In Gremio 34
      • In Gremio 35
      • In Gremio 36
      • In Gremio 37
      • In Gremio 38
      • In Gremio 39-40
      • In Gremio 41
      • In Gremio 42
      • In Gremio 43
      • In Gremio 44
    • 2006
      • In Gremio 21
      • In Gremio 22
      • In Gremio 23
      • In Gremio 24
      • In Gremio 25
      • In Gremio 26
      • In Gremio 27-28
      • In Gremio 29
      • In Gremio 30
      • In Gremio 31
      • In Gremio 32
    • 2005
      • In Gremio 9
      • In Gremio 10
      • In Gremio 11
      • In Gremio 12
      • In Gremio 13
      • In Gremio 14
      • In Gremio 15-16
      • In Gremio 17
      • In Gremio 18
      • In Gremio 19
      • In Gremio 20
    • 2004
      • In Gremio 1
      • In Gremio 2
      • In Gremio 3
      • In Gremio 4
      • In Gremio 5
      • In Gremio 6
      • In Gremio 7
      • In Gremio 8

RODO wybawieniem przestępców?

Piotr Stankiewicz

Jakiś czas temu zostałem poproszony o komentarz do sprawy karnej dotyczącej rektora jednej z prywatnych warszawskich uczelni wyższych (już nieistniejącej), oskarżonego w styczniu br. o przestępstwo z art. 51 ust. 1 ustawy z dnia 19 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych, który brzmiał:

Kto administrując zbiorem danych lub będąc obowiązany do ochrony danych osobowych udostępnia je lub umożliwia dostęp do nich osobom nieupoważnionym, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

Rektora oskarżono o to, że w okresie od stycznia do sierpnia 2017 roku w siedzibie wyższej szkoły, jako administrator danych osobowych, naruszył obowiązek zabezpieczenia danych, w szczególności przed ich udostępnieniem osobom nieuprawnionym, zabraniem ich przez takie osoby, a także uszkodzeniem oraz zniszczeniem. 

Pomimo tego, że uczelnia została zamknięta w 2016 r., to bez problemu można było wejść do jej byłej siedziby, w której dostęp do wszystkich dokumentów i sprzętu komputerowego był całkowicie swobodny dla osób trzecich. W budynku pozostawiono bowiem niezabezpieczone w żaden sposób całe szafy dokumentów z danymi osobowymi studentów i ich zdjęciami, w tym studenckie indeksy i prace licencjackie. Papiery leżały na podłogach, powyrzucane z szaf, a w budynku pomieszkiwali bezdomni.

Prowadzone przeciwko rektorowi postępowanie karne zostało ostatecznie umorzone przez sąd, a rektor nie poniesie odpowiedzialności karnej z uwagi na wejście w życie w dniu 25 maja 2018 r. Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenie dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych, dalej zwane RODO), czego konsekwencją było przyjęcie przez polskiego ustawodawcę ustawy z dnia 10 maja 2018 r. mającej na celu ujednolicenie polskich przepisów dotyczących ochrony danych osobowych, która z dniem 25 maja 2018 r. uchyliła częściowo ustawę z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych, w tym art. 51 tejże ustawy, który stanowił podstawę do postawienia rektora w stan oskarżenia. 

Jak to się jednak ma do ogólnej zasady prawnej lex retro non agit, oznaczającej, że prawo nie działa wstecz, tj. nie ma zastosowania do sytuacji zaistniałych przed jego wejściem w życie? Czy skoro przepis obowiązywał w chwili popełnienia przez rektora czynu zabronionego, to powinien ponieść odpowiedzialność karną za przestępstwo, którego de facto się dopuścił? 

Otóż nie, polskie prawo karne rządzi sie swoimi regułami i zgodnie z art. 4 § 1 Kodeksu karnego:

Jeżeli w czasie orzekania obowiązuje ustawa inna niż w czasie popełnienia przestępstwa, stosuje się ustawę nową, jednakże należy stosować ustawę obowiązującą poprzednio, jeżeli jest względniejsza dla sprawcy.

Powyższy przepis znalazł zastosowanie w przedmiotowej sprawie, bowiem w trakcie trwania postępowania karnego przeciwko rektorowi doszło do depenalizacji zarzucanego mu czynu zabronionego, czyli polski ustawodawca ujednolicając przepisy dotyczące ochrony danych osobowych, dostosowując je do RODO, zrezygnował z karalności przestępstwa stypizowanego niegdyś w art. 51 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych.

W konsekwencji doszło do kuriozalnej wręcz sytuacji, ponieważ dzięki RODO bohater (a raczej antybohater!) niniejszego artykułu nie poniesie odpowiedzialności karnej, pomimo tego, że jako administrator danych osobowych naruszył obowiązek zabezpieczenia danych, w szczególności przed ich udostępnieniem osobom nieuprawnionym, zabraniem ich przez takie osoby, a także uszkodzeniem oraz zniszczeniem. Co więcej, nie poniesie również odpowiedzialności na gruncie obowiązywania bezpośrednio przepisów RODO, bo te z kolei zaczęły obowiązywać dopiero z dniem 25 maja 2018 r. i zgodnie z zasadą lex retro non agit nie znajdują zastosowanie do zdarzeń wcześniejszych. 

I tak oto RODO, które wprowadza zmiany w prawie, które nakładają na firmy i instytucje większy rygor ochrony danych osobowych, paradoksalnie w tym wypadku zadziałały na korzyść rektora upadłej uczelni. 

Kategorie: In Gremio 132, Felieton

Piotr Stankiewicz

adwokat, „CKC SOLUTION" Kancelaria Prawna Konrad Czaplicki z siedzibą w Ząbkach k. Warszawy

Zobacz najchętniej czytane działy:

  • Kryminalna historia Polski
  • Ślepym Okiem Temidy
  • Temat numeru

Pierwszy panel boczny

Informacje:

  • O In Gremio
  • Redakcja
  • Rada Programowa
  • Zasady współpracy
  • Reklama
  • Polityka prywatności
  • Regulaminy
  • Kontakt
© 2004–2025 In Gremio.