• Przejdź do głównej nawigacji
  • Przejdź do treści
  • Przejdź do głównego paska bocznego

In Gremio

łączy środowiska prawnicze

  • 2023
    • In Gremio 163
    • In Gremio 164
    • In Gremio 165
  • 2022
    • In Gremio 157
    • In Gremio 158
    • In Gremio 159
    • In Gremio 160
    • In Gremio 161
    • Wydanie specjalne
    • In Gremio 162
  • 2021
    • In Gremio 149
    • In Gremio 150
    • In Gremio 151
    • In Gremio 152
    • In Gremio 153
    • In Gremio 154
    • In Gremio 155
    • In Gremio 156
  • 2020
    • In Gremio 138
    • In Gremio 139
    • In Gremio 140
    • In Gremio 141
    • In Gremio 142
    • In Gremio 143
    • In Gremio 144
    • In Gremio 145
    • In Gremio 146
    • In Gremio 147
    • In Gremio 148
  • 2019
    • In Gremio 127
    • In Gremio 128
    • In Gremio 129
    • In Gremio 130
    • In Gremio 131
    • In Gremio 132
    • In Gremio 133
    • In Gremio 134
    • In Gremio 135
    • In Gremio 136
    • In Gremio 137
  • 2018
    • In Gremio 116
    • In Gremio 117
    • In Gremio 118
    • In Gremio 119
    • In Gremio 120
    • In Gremio 121
    • In Gremio 122
    • In Gremio 123
    • In Gremio 124
    • In Gremio 125
    • In Gremio 126
  • 2017
    • In Gremio 105
    • In Gremio 106
    • In Gremio 107
    • In Gremio 108
    • In Gremio 109
    • In Gremio 110
    • In Gremio 111
    • In Gremio 112
    • In Gremio 113
    • In Gremio 114
    • In Gremio 115
  • 2016
    • In Gremio 98-99
    • In Gremio 100
    • In Gremio 101
    • In Gremio 102
    • In Gremio 103
    • In Gremio 104
  • 2015
    • In Gremio 91-92
    • In Gremio 93
    • In Gremio 94-95
    • In Gremio 96
    • In Gremio 97
  • 2014
    • In Gremio 86
    • In Gremio 87
    • In Gremio 88-89
    • In Gremio 90
  • 2013
    • In Gremio 80
    • In Gremio 81
    • In Gremio 82-83
    • In Gremio 84
    • In Gremio 85
  • 2012
    • In Gremio 74
    • In Gremio 75
    • In Gremio 76
    • In Gremio 77
    • In Gremio 78
    • In Gremio 79
  • więcej…
    • 2011
      • In Gremio 68
      • In Gremio 69
      • In Gremio 70
      • In Gremio 71
      • In Gremio 72
      • In Gremio 73
    • 2010
      • In Gremio 62
      • In Gremio 63
      • In Gremio 64
      • In Gremio 65
      • In Gremio 66
      • In Gremio 67
    • 2009
      • In Gremio 56
      • In Gremio 57
      • In Gremio 58
      • In Gremio 59
      • In Gremio 60
      • In Gremio 61
    • 2008
      • In Gremio 45-46
      • In Gremio 47-48
      • In Gremio 49-50
      • In Gremio 51-52
      • In Gremio 53-54
      • In Gremio 55
    • 2007
      • In Gremio 33
      • In Gremio 34
      • In Gremio 35
      • In Gremio 36
      • In Gremio 37
      • In Gremio 38
      • In Gremio 39-40
      • In Gremio 41
      • In Gremio 42
      • In Gremio 43
      • In Gremio 44
    • 2006
      • In Gremio 21
      • In Gremio 22
      • In Gremio 23
      • In Gremio 24
      • In Gremio 25
      • In Gremio 26
      • In Gremio 27-28
      • In Gremio 29
      • In Gremio 30
      • In Gremio 31
      • In Gremio 32
    • 2005
      • In Gremio 9
      • In Gremio 10
      • In Gremio 11
      • In Gremio 12
      • In Gremio 13
      • In Gremio 14
      • In Gremio 15-16
      • In Gremio 17
      • In Gremio 18
      • In Gremio 19
      • In Gremio 20
    • 2004
      • In Gremio 1
      • In Gremio 2
      • In Gremio 3
      • In Gremio 4
      • In Gremio 5
      • In Gremio 6
      • In Gremio 7
      • In Gremio 8

Indywidualny rachunek w ZUS czyli jak ułatwiając utrudnić życie

Grzegorz Gębka

Nowe regulacje dotyczące m.in. sposobu opłacania i rozliczania składek do ZUS zaczną funkcjonować już od 1 stycznia 2018 r.1 Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 października 2017 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu postępowania w sprawach rozliczania składek, do których poboru jest zobowiązany Zakład Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2017 r., poz. 1831 t.j.) Zdaniem prawodawcy ułatwi to życie około 6,9 mln przedsiębiorców ponieważ skończy z dotychczasową praktyką dokonywania dwóch, trzech albo nawet czterech przelewów na poczet składek za każdy miesiąc. Niestety, jak zwykle, nie jest aż tak pięknie. 

Większość płatników składek (przedsiębiorców) z pewnością otrzymała już przesyłkę z ZUS zawierającą indywidualny numer rachunku bankowego, na który powinni regulować (od stycznia 2018 r.) swoje zobowiązania względem Zakładu. Rachunek ten będzie właściwy także do opłacania zaległych składek (tych dotyczących okresów sprzed 2018 r., ale uiszczanych po wskazanej dacie) oraz należności z tytułu zawartych układów ratalnych (osoby, które zawarły z ZUS układy ratalne również powinny spodziewać się zmiany umów w tym zakresie, bo z formalnego punktu widzenia jest to konieczne). W oparciu o nowe przepisy składki za dany miesiąc będą opłacane jednym przelewem (dotychczas jeden przelew dokonywany był na poszczególny fundusz) bez oznaczania okresu, jakiego dotyczy wpłata.

Oczywiście jeden przelew zamiast kilku, na pierwszy rzut oka stanowi ułatwienie. Jeśli jednak weźmiemy pod uwagę fakt, że systemy bankowe od dawna umożliwiały dokonanie wszystkich płatności do ZUS za jednym kliknięciem (koniecznym było tylko uzupełnienie kwot na poszczególne fundusze i wpisanie danych identyfikacyjnych), a także to, że przelewy wykonywało się nie co dzień tylko raz w miesiącu, to dla większości przedsiębiorców komentowana zmiana jest raczej iluzoryczna. A jednak wydaje się, że systemowo nowelizacja będzie miała duże znaczenie.

O co chodzi? Do tej pory płatnik, dokonując przelewu środków na poczet składek, wskazywał, którego okresu dotyczy wpłata2 Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 18  kwietnia 2008 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu postępowania w sprawach rozliczania składek, do których poboru jest zobowiązany Zakład Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2008 r., Nr 78, poz. 465 ze zm.). Dopiero wpłaty nieoznaczone Zakład mógł rozlokować na najstarsze zobowiązania. Natomiast nowe reguły w tym zakresie zakładają, że każda wpłata na poczet składek, dokonana po 1 stycznia 2018 r. pokrywać będzie w pierwszej kolejności zobowiązania najstarsze (wyjątek dotyczy należności za okres do dnia 31 grudnia 1998 r., czyli powstałych przed reformą systemu emerytalnego). W zasadzie bez znaczenia pozostanie to dla płatników, którzy nie mają zaległości. Jednak problem pojawi się w sytuacji, gdy przedsiębiorca ma zadłużenie (także to, o którym nie wie, bo np. nie ma świadomości konieczności opłacania składek za osoby współpracujące; zatrudnia na umowy o dzieło, które faktycznie dziełami nie są, etc.). Taki kształt przepisów daje podstawy do obaw, że w niektórych sytuacjach długi w ZUS mogą się nigdy nie przedawnić. Jak to? Przyjmijmy3 Zakładam na potrzeby przykładu także to, że wszystkie opisane sytuacje mają miejsce po 1 stycznia 2018 r. czyli już w czasie obowiązywania nowego rozporządzenia., że płatnik rozlicza się z bieżących składek z ZUS. Nie ma żadnych zaległości (przynajmniej nie jest tego świadomy). Regularnie otrzymuje zaświadczenia o niezaleganiu. Wskutek podjętej kontroli, ZUS kwestionuje prawidłowość naliczania składek za poprzednie lata (te teoretycznie już przedawnione). Zobowiązania w ZUS powstają obiektywnie (tzn. bez względu na wiedzę, czy zamiar płatnika, składanie deklaracji, czy ich brak), decyzją są natomiast wyłącznie określane. Zatem po kontroli i wydaniu decyzji o zaległościach, ZUS może stwierdzić, że zobowiązania określone decyzją są przecież rozliczone – na zasadzie: każda wpłata pokrywa najstarszą zaległość – bieżącymi wpłatami i dlatego nie uległy przedawnieniu a wygasły wskutek zapłaty – o czym de facto płatnik dowiaduje się dopiero teraz. Zaległości istnieją natomiast na bieżących składkach (bo wpłaty, które miały je pokryć zostały rozliczone na zobowiązania określone decyzją). To oczywiście najczarniejszy scenariusz, niemniej jednak literalne brzmienie przepisów rozporządzenia nie wyprowadza nas z możliwości takiego rozumowania.

Kolejna kwestia wynikająca z nowych przepisów to ograniczenie prawa do tzw. świadczeń krótkoterminowych (np. chorobowe). Projektodawca wprost wskazuje na zamiar wyeliminowania możliwości pobierania zasiłków przez dłużników (płatników) opłacających tylko bieżące składki, jednak zalegających ze składkami w poprzednich latach. Wskutek nowelizacji potencjalnie prawo do świadczeń krótkoterminowych może być ograniczone dla około 6% płatników – ubezpieczonych (w liczbie około 45000 płatników), którzy mając zadłużenie z tytułu składek utracą prawo do zasiłku chorobowego4 Projekt https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12299450/katalog/12439652#12439652. Mianowicie aktualnie obowiązująca zasada, zgodnie z którą płatnik składek decyduje o okresie, za który opłaca składki powoduje, że mimo zalegania z opłaceniem składek na ubezpieczenia społeczne za wcześniejsze okresy (opłacając bieżące składki w terminie i we właściwej wysokości), podlega on ubezpieczeniu chorobowemu, może więc nabyć prawo do świadczeń w razie choroby i macierzyństwa za bieżące okresy, posiadając jednocześnie zaległości za poprzednie lata. Nowelizacja wyklucza taką możliwość.

Zauważono również, że nowe prawo ma spowodować zwiększenie wpływu składek do ZUS poprzez zmotywowanie znacznej grupy płatników składek do występowania o rozłożenie zaległych składek na raty, aby bieżące wpłaty rozliczały się na bieżące składki. Pojawia się pytanie: czy to nie w gestii Zakładu jest skuteczne egzekwowanie takich „starych” należności, które (co wynika z praktyki) przez zaniedbania w tym zakresie często ulegały przedawnieniu? Obecnie ZUS uwalnia się w zasadzie od tego obowiązku. Bardzo sprytnie. Może jednak warto też wziąć pod uwagę również pesymistyczny dla ZUS wariant – gdzie osoby opłacające składki bieżące, które posiadają zaległości za poprzednie lata, jednak nie zdecydują się na zawarcie układów ratalnych (bo po prostu ich na to nie stać) i zmienią formę zatrudnienia – przechodząc w części pewnie także do szarej strefy. Wówczas wpływy ZUS na pewno nie wzrosną, a wręcz odwrotnie.

Kategorie: In Gremio 115, Księgowość

Grzegorz Gębka

prawnik, doradca podatkowy, ekspert dziennika „Rzeczpospolita”, autor artykułów z zakresu podatków i ubezpieczeń społecznych

Zobacz najchętniej czytane działy:

  • Kryminalna historia Polski
  • Ślepym Okiem Temidy
  • Temat numeru

Pierwszy Sidebar

Informacje:

  • O In Gremio
  • Redakcja
  • Rada Programowa
  • Zasady współpracy
  • Reklama
  • Polityka prywatności
  • Regulaminy
  • Kontakt
© 2004–2023 In Gremio.