Mówi się, że mediacja, czyli alternatywna metoda rozwiązywania konfliktów, jest tak dobra, jak dobry jest mediator, który ją prowadzi. Powodzenie mediacji i jej skuteczność zależy więc w dużym stopniu od tego, jak profesjonalny jest mediator i jak wysoki poziom etyki zawodowej prezentuje. W związku z tym, że w przepisach polskich (oprócz załącznika do rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie postępowania mediacyjnego w sprawach z udziałem nieletnich) brakowało wytycznych dotyczących kwalifikacji, jakie powinien spełniać mediator, Społeczna Rada do spraw Alternatywnych Metod Rozwiązywania Sporów przy Ministrze Sprawiedliwości w dniu 29 października 2007 r. uchwaliła Standardy Szkolenia Mediatorów. Zgodnie z nimi mediator uzyskuje kwalifikacje w wyniku odbycia szkolenia o charakterze teoretycznym i praktycznym w wymiarze co najmniej 40 godzin zegarowych, potwierdzonego zaświadczeniem ukończenia takiego szkolenia.
Szkolenie powinno obejmować następującą tematykę: podstawowe zasady i składniki postępowania mediacyjnego; psychologiczne mechanizmy powstawania, eskalacji i rozwiązywania konfliktów, trening umiejętności praktycznych prowadzenia mediacji oraz wiedzę o prawnych i organizacyjnych aspektach funkcjonowania procedur mediacyjnych.
Kandydat na mediatora stałego z listy Prezesa Sądu Okręgowego, powinien więc, oprócz szeregu dokumentów wymaganych do prowadzenia mediacji (w tym m. in. oświadczeń kandydata dotyczących: jego pełnej zdolności do czynności prawnych, braku prawomocnego skazania za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe, ukończenia 26 roku życia), przedłożyć dokumenty, które w przekonujący sposób potwierdzą jego przygotowanie do wykonywania zawodu mediatora, tj. na przykład zaświadczenie potwierdzające udział w szkoleniu lub świadectwo ukończenia Studiów Podyplomowych, najlepiej obejmujące swym zakresem wszystkie wspomniane w Standardach kwalifikacje.
Dodatkowo w ostatnim czasie w Ministerstwie Sprawiedliwości konsultowany jest wniosek o włączenie kwalifikacji rynkowej „Prowadzenie mediacji sądowych i pozasądowych w sprawach gospodarczych” do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji. Włączenie tej kwalifikacji pozwoli na ustandaryzowanie procesu nadawania kwalifikacji mediatorom oraz podkreślenie rangi jaką mediacja odgrywa w życiu społecznym i gospodarczym, a co za tym idzie – być może przekonanie organów kierujących sprawy do mediacji do częstszego sięgania po tę metodę rozwiązywania sporów. Jest to więc kolejny krok ku temu, aby kwalifikacje mediatorów w Polsce zostały opisane, usystematyzowane i objęte certyfikacją. Póki co odnosi się to jedynie do mediacji cywilnych – gospodarczych, jednak w perspektywie włączenie kwalifikacji w odniesieniu do innych rodzajów mediacji jest również wysoce prawdopodobne.
Gdzie zatem kandydaci na mediatorów, czy też prawnicy chcący dowiedzieć się jak reprezentować klientów w mediacji mogliby poszerzyć swą wiedzę w tym zakresie? Rynek oferuje wiele szkoleń i studiów podyplomowych o tej tematyce (np. dwusemestralne Podyplomowe Studia Negocjacji, Mediacji i innych Alternatywnych Metod Rozwiazywania Sporów prowadzone na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego).
Udział w tego typu studiach jest doskonałą okazją dla kandydatów na mediatorów do poznania pracy mediatora w teorii i praktyce. Oprócz omówienia zagadnień teoretycznych i prawnych związanych z mediacją w postępowaniu cywilnym, karnym, administracyjnym, z udziałem nieletnich, itd. słuchacze mają możliwość uczestniczenia w symulacjach negocjacji i mediacji, w czasie których obserwowani są przez doświadczonych mediatorów, którzy udzielają im informacji zwrotnej. Studia przeznaczone są również dla absolwentów kierunków prawniczych – wykonujących zawód adwokata, radcy prawnego, sędziego, prokuratora, komornika czy notariusza, którzy chcieliby poszerzyć swoją wiedzę teoretyczną z zakresu mediacji oraz zapoznać się z aspektami praktycznymi wykonywania zawodu mediatora. Jest to możliwość pogłębienia umiejętności w zakresie efektywnej komunikacji, negocjacji i mediacji, tak bardzo potrzebnych do skutecznego wykonywania zawodu prawnika. To również okazja dla pełnomocników stron do poznania sposobów skutecznego reprezentowania klientów w negocjacjach, czy mediacji.