Zawód komornika sądowego, zupełnie niesłusznie, nie cieszy się w społeczeństwie dużą estymą.
Podejmowane przez komorników czynności niejednokrotnie wywołują oburzenie dłużników,
gdyż komornicy – działając przy użyciu przymusu państwowego – wkraczają w pewną sferę ich komfortu. 

Do dziś, funkcjonująca w społeczeństwie akceptacja dla unikania regulowania swoich zobowiązań, powoduje, iż zawód komornika jest postrzegany negatywnie. W mojej ocenie, odwrócenie tego trendu wymaga wielu lat i przede wszystkim edukacji społecznej w zakresie roli komornika sądowego i jego wytężonej pracy na rzecz szeroko rozumianego wymiaru sprawiedliwości, jak również zapewnienia skuteczności faktycznej dla orzeczeń wydawanych przez sądy w imieniu państwa. Ale taką rolę widzę też w pracy rzecznika prasowego, którego funkcję jako debiutant w tej materii objąłem w styczniu 2023 r., będąc powołanym na to stanowisko przez Radę Izby Komorniczej. 

Należy podkreślić, że media bardzo często do spraw egzekucyjnych podchodzą od strony odczuć i emocji uczestników postępowania, zapominając o kwestiach formalnych i działań procesowych podejmowanych przez strony. Z mojego doświadczenia wynika, że redaktorzy zbierający materiały do reportaży i audycji zadają najczęściej pytania opierające się o przeżycia osobiste dłużnika, choćby fakt zaskoczenia postępowaniem lub niezbyt sprawną komunikację z kancelariami komorniczymi. Bardziej niż faktyczne czynności podejmowane w sprawie przez strony, czy składały środki zaskarżenia bądź wnioski, dziennikarzy interesuje, czy dłużnik został wysłuchany lub przyjęty z empatią przez komornika. Często zdarza się natomiast, że dłużnik podejmuje różne formalne działania, które nie są uwzględniane przez sądy i szukając „dodatkowej instancji” kieruje sprawę do mediów, będąc niezadowolonym z faktu oddalenia skarg czy zażaleń. A to wszystko w dobie internetu, gdzie klikalność stoi przed jakością, leady artykułów prasowych dotyczące komorników sądowych często są mylące i mają za zadanie wzbudzić u czytelników odpowiednie emocje. 

Zgodnie z uchwalonym przez Krajową Radę Komorniczą kodeksem etyki zawodowej komornika sądowego, a dokładniej §8 to m.in. rzecznik prasowy ma upoważnienie do informowania o działalności zawodowej komornika oraz samorządu komorniczego. Jeśli czynności komornika budzą zainteresowanie mediów, co do zasady komornik powinien uzyskać pomoc samorządu – w tym rzecznika prasowego – celem uzyskania wsparcia w kontaktach z mediami. Komornicy chętnie korzystają z tej możliwości, gdyż rzecznik prasowy po zapoznaniu się z całokształtem sprawy jest w stanie udzielić mediom rzetelnych informacji, nie dopuszczając jednocześnie do sytuacji, gdzie komornik musi być sędzią we własnej sprawie. Dodatkowo, zaangażowanie emocjonalne organu egzekucyjnego w daną sprawę może sprawić, że komornik będący bohaterem reportażu zostanie ukazany w sposób odbiegający od rzeczywistości – czy to przez odpowiedni montaż filmu, czy zakrycie twarzy, w sytuacji, gdy komornik nie będzie chciał, aby jego wizerunek został opublikowany. 

Rzecznik prasowy to osoba posiadająca merytoryczne przygotowanie do swojej funkcji. Co roku odbywają się szkolenia organizowane przez Krajową Radę Komorniczą, gdzie można zwiększyć swoje kwalifikacje w zakresie kontaktu z mediami oraz budowania spójnego i rzeczowego przekazu. 

W jednej ze spraw, którymi zajmowałem się jako rzecznik, lokalne media zainteresowane były przyczynami nieskutecznej egzekucji wobec dłużnika, który w sposób nierzetelny prowadził swoją działalność gospodarczą i doprowadził do powstania potężnego zadłużenia wobec wielu podmiotów. Wyjaśnienia wymagało, dlaczego pomimo posiadania przez dłużnika majątku w postaci nieruchomości, nie może zaspokoić w pełni wierzycieli. W tej sprawie wartość nieruchomości nie wystarczałaby – w przypadku skutecznej sprzedaży – na zaspokojenie choćby połowy egzekwowanych należności. Innym razem, udzielając informacji rozgłośni radiowej, wyjaśniałem, że to nie komornik, a rzeczoznawca majątkowy, biegły sądowy, oznacza wartość szacunkową nieruchomości, a cena wywołania jest procentową częścią tej kwoty, w zależności od tego, czy jest to pierwszy lub drugi termin licytacji.
W październiku 2023 r. miałem okazję udzielić wywiadu na temat jednej ze spraw egzekucyjnych w programie „Państwo w Państwie”. Na dzień sporządzenia artykułu nie opublikowano jeszcze reportażu, ale podczas rozmowy przed kamerą, redaktor prowadząca wywiad zainteresowana była przede wszystkim kwestiami pozamerytorycznymi, próbując wskazać w moim odczuciu, że to komornik mógłby być odpowiedzialnym za trudną sytuacje dłużnika. Z informacji zebranych przeze mnie w sprawie wynika jednoznacznie, że doszło do pomyłki sądowej, a komornik jest tylko jednym z podmiotów, które pomimo pomyłki zobowiązane były działać – na wniosek wierzyciela.

Wspomniana przeze mnie na początku artykułu praca u podstaw zmiany wizerunku komornika sądowego to nie tylko kontakty z mediami i wyjaśnianie zawiłości postępowań egzekucyjnych. To również działania skierowane na zewnątrz. Krajowa Rada Komornicza od 2017 r. prowadzi w każdy wtorek infolinię, na której można uzyskać poradę lub zasięgnąć informacji odnośnie do egzekucji sądowej. Istotne jest to, że infolinię obsługują komornicy sądowi z poszczególnych izb komorniczych. W grudniu 2023 r. Izba Komornicza w Szczecinie objęła dyżur na infolinii. Infolinia to dobra okazja na tłumaczenie stronom postępowań ich praw oraz tego, że poszczególne czynności podejmowane przez komorników sądowych wynikają z przepisów prawa, a komornicy są do ich podejmowania zobligowani. Bardzo często telefony na infolinię związane są z brakiem znajomości przepisów postępowania egzekucyjnego, które jest materią skomplikowaną. Dla osoby, która nie jest prawnikiem, może okazać się nie lada problemem ustalenie, jakie prawa i obowiązki na danym jego etapie jej przysługują, z drugiej strony nadal brakuje jeszcze w społeczeństwie kultury korzystania w takich sprawach ze specjalistów – radców prawnych lub adwokatów. W przekonaniu wielu osób praca prawnika może zostać zastąpiona przez wyszukiwarkę „google” lub coraz liczniejsze grupy porad prowadzone na różnego rodzaju portalach społecznościowych, gdzie odpowiedzi i porad udzielają osoby często niemające o egzekucji pojęcia, wprowadzając w błąd lub proponujące nieracjonalne prawnie rozwiązania. W trakcie rozmów na infolinii udzielamy niezbędnych porad i pouczeń, natomiast zawsze sugerujemy, w sytuacjach tego wymagających, kontakt z profesjonalnym pełnomocnikiem.