• Przejdź do głównej nawigacji
  • Przejdź do treści
  • Przejdź do głównego paska bocznego

In Gremio

łączy środowiska prawnicze

  • 2023
    • In Gremio 163
    • In Gremio 164
    • In Gremio 165
    • In Gremio 166
    • In Gremio 167
    • In Gremio 168
  • 2022
    • In Gremio 157
    • In Gremio 158
    • In Gremio 159
    • In Gremio 160
    • In Gremio 161
    • Wydanie specjalne
    • In Gremio 162
  • 2021
    • In Gremio 149
    • In Gremio 150
    • In Gremio 151
    • In Gremio 152
    • In Gremio 153
    • In Gremio 154
    • In Gremio 155
    • In Gremio 156
  • 2020
    • In Gremio 138
    • In Gremio 139
    • In Gremio 140
    • In Gremio 141
    • In Gremio 142
    • In Gremio 143
    • In Gremio 144
    • In Gremio 145
    • In Gremio 146
    • In Gremio 147
    • In Gremio 148
  • 2019
    • In Gremio 127
    • In Gremio 128
    • In Gremio 129
    • In Gremio 130
    • In Gremio 131
    • In Gremio 132
    • In Gremio 133
    • In Gremio 134
    • In Gremio 135
    • In Gremio 136
    • In Gremio 137
  • 2018
    • In Gremio 116
    • In Gremio 117
    • In Gremio 118
    • In Gremio 119
    • In Gremio 120
    • In Gremio 121
    • In Gremio 122
    • In Gremio 123
    • In Gremio 124
    • In Gremio 125
    • In Gremio 126
  • 2017
    • In Gremio 105
    • In Gremio 106
    • In Gremio 107
    • In Gremio 108
    • In Gremio 109
    • In Gremio 110
    • In Gremio 111
    • In Gremio 112
    • In Gremio 113
    • In Gremio 114
    • In Gremio 115
  • 2016
    • In Gremio 98-99
    • In Gremio 100
    • In Gremio 101
    • In Gremio 102
    • In Gremio 103
    • In Gremio 104
  • 2015
    • In Gremio 91-92
    • In Gremio 93
    • In Gremio 94-95
    • In Gremio 96
    • In Gremio 97
  • 2014
    • In Gremio 86
    • In Gremio 87
    • In Gremio 88-89
    • In Gremio 90
  • 2013
    • In Gremio 80
    • In Gremio 81
    • In Gremio 82-83
    • In Gremio 84
    • In Gremio 85
  • 2012
    • In Gremio 74
    • In Gremio 75
    • In Gremio 76
    • In Gremio 77
    • In Gremio 78
    • In Gremio 79
  • więcej…
    • 2011
      • In Gremio 68
      • In Gremio 69
      • In Gremio 70
      • In Gremio 71
      • In Gremio 72
      • In Gremio 73
    • 2010
      • In Gremio 62
      • In Gremio 63
      • In Gremio 64
      • In Gremio 65
      • In Gremio 66
      • In Gremio 67
    • 2009
      • In Gremio 56
      • In Gremio 57
      • In Gremio 58
      • In Gremio 59
      • In Gremio 60
      • In Gremio 61
    • 2008
      • In Gremio 45-46
      • In Gremio 47-48
      • In Gremio 49-50
      • In Gremio 51-52
      • In Gremio 53-54
      • In Gremio 55
    • 2007
      • In Gremio 33
      • In Gremio 34
      • In Gremio 35
      • In Gremio 36
      • In Gremio 37
      • In Gremio 38
      • In Gremio 39-40
      • In Gremio 41
      • In Gremio 42
      • In Gremio 43
      • In Gremio 44
    • 2006
      • In Gremio 21
      • In Gremio 22
      • In Gremio 23
      • In Gremio 24
      • In Gremio 25
      • In Gremio 26
      • In Gremio 27-28
      • In Gremio 29
      • In Gremio 30
      • In Gremio 31
      • In Gremio 32
    • 2005
      • In Gremio 9
      • In Gremio 10
      • In Gremio 11
      • In Gremio 12
      • In Gremio 13
      • In Gremio 14
      • In Gremio 15-16
      • In Gremio 17
      • In Gremio 18
      • In Gremio 19
      • In Gremio 20
    • 2004
      • In Gremio 1
      • In Gremio 2
      • In Gremio 3
      • In Gremio 4
      • In Gremio 5
      • In Gremio 6
      • In Gremio 7
      • In Gremio 8

Czytajmy Liebermana

Dr Maciej Nowak

Historia zwykła się powtarzać. Tak więc jeśli ktoś uważa, że obecna polityczna atmosfera w Polsce i związany z nią spór prawno – polityczny to coś nowego, myli się. Bardzo podobna sytuacja miała miejsce po zamachu majowym z 1926 roku. Wówczas, przed aresztowaniami brzeskimi, sanacja próbowała zachowywać pozory demokracji i część praw opozycji. Oczywiście – na swoich zasadach.

Jak nietrudno się domyślać, powodowało to dalsze negatywne konsekwencje. Centrolewica próbowała bronić parlamentaryzmu i ograniczać poszerzania władzy przez rząd. Rząd z kolei – wręcz przeciwnie. Oczywistym przy tej okazji było, że musi dojść do sytuacji wątpliwych prawnie. I tak, prezydent Mościcki za pośrednictwem prawnika Stanisława Cara blokował w 1926 roku procedowanie Sejmu (rozdzielając w czasie „zwołanie” Sejmu od „otwarcia” Sejmu). Po wyborach z roku 1928 wyszło na jaw, że Minister Skarbu Gabriel Czechowicz, na zlecenie Piłsudskiego, przekazał znaczące środki publiczne na kampanię wyborczą BBWR-u (jak nietrudno się domyśleć – wbrew prawu). Ponadto Piłsudski używając coraz ostrzejszego języka atakował posłów i konstytucję. Używał jednak sformułowań znacznie ostrzejszych, niż dzisiejsi krytycy konstytucji, mówił np. o „konstytucie – prostytucie”.

Nic dziwnego, że wszystko bulwersowało to środowiska prawnicze. Chyba najpełniejsze świadectwo tych nastrojów dał w swoich „Pamiętnikach” poseł Polskiej Partii Socjalistycznej i zarazem adwokat Herman Lieberman. Starał się powoli dokumentować konkretne naruszenia prawa i opisywać swoją rolę, między innymi jako jednego z oskarżycieli Czechowicza przed Trybunałem Stanu. Podkreślenia wymaga, że pomimo tego, że ówczesne emocje były jeszcze większe niż obecnie – Lieberman zachowywał prawniczy profesjonalizm. Przemawiając przy różnych okazjach zarówno zachowywał prawniczą precyzję, wszechstronność w retoryce oraz dystans od wszelkich uproszczeń i populizmów. Tak oto, na przykład publicznie oskarżał Czechowicza przed Trybunałem Stanu: Pan Marszałek Piłsudski jest wielkim, potężnym człowiekiem, ale i wobec niego trzeba okazać charakter. Nie sztuka być silnym wobec milionów ludzi, którzy płacą podatki, dawać ostre instrukcje armii egzekutorów – od ministra żąda się, aby miał siłę i charakter przeciwstawić się ludziom możnym, jeżeli podrywają zasady samorządności, gospodarki skarbowej. Bo cóż, panowie, ten biedny chłop, robotnik, ten inteligent, człowiek ulicy – co za naukę moralną wyciągnie z tego, że gospodarz skarbu ugina się pokornie przed zachciankami Pana Marszałka?

„Pamiętniki” Liebermana to lektura w znaczącym zakresie skierowana również do prawników. Jakże często autor daje do zrozumienia czytelnikom, jak uproszczoną wykładnię Konstytucji i przepisów stosowali jego konkurenci. I jak wskazano na początku – nie dokonując zbyt daleko idących porównań – można w świecie Liebermana znaleźć wiele analogii do obecnej rzeczywistości. Cóż, zapewne można uznać, że jest to zarazem pokrzepiające
i smutne…

Kategorie: In Gremio 115, Felieton

Dr Maciej Nowak

radca prawny, kierownik Pracowni Ekonomiki Przestrzennej przy Zachodniopomorskim Uniwersytecie Technologicznym w Szczecinie, członek Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN

Zobacz najchętniej czytane działy:

  • Kryminalna historia Polski
  • Ślepym Okiem Temidy
  • Temat numeru

Pierwszy Sidebar

Informacje:

  • O In Gremio
  • Redakcja
  • Rada Programowa
  • Zasady współpracy
  • Reklama
  • Polityka prywatności
  • Regulaminy
  • Kontakt
© 2004–2023 In Gremio.