• Przejdź do głównej nawigacji
  • Przejdź do treści
  • Przejdź do głównego paska bocznego
  • 2022
    • In Gremio 157
    • In Gremio 158
    • In Gremio 159
    • In Gremio 160
    • In Gremio 161
    • Wydanie specjalne
    • In Gremio 162
  • 2021
    • In Gremio 149
    • In Gremio 150
    • In Gremio 151
    • In Gremio 152
    • In Gremio 153
    • In Gremio 154
    • In Gremio 155
    • In Gremio 156
  • 2020
    • In Gremio 138
    • In Gremio 139
    • In Gremio 140
    • In Gremio 141
    • In Gremio 142
    • In Gremio 143
    • In Gremio 144
    • In Gremio 145
    • In Gremio 146
    • In Gremio 147
    • In Gremio 148
  • 2019
    • In Gremio 127
    • In Gremio 128
    • In Gremio 129
    • In Gremio 130
    • In Gremio 131
    • In Gremio 132
    • In Gremio 133
    • In Gremio 134
    • In Gremio 135
    • In Gremio 136
    • In Gremio 137
  • 2018
    • In Gremio 116
    • In Gremio 117
    • In Gremio 118
    • In Gremio 119
    • In Gremio 120
    • In Gremio 121
    • In Gremio 122
    • In Gremio 123
    • In Gremio 124
    • In Gremio 125
    • In Gremio 126
  • 2017
    • In Gremio 105
    • In Gremio 106
    • In Gremio 107
    • In Gremio 108
    • In Gremio 109
    • In Gremio 110
    • In Gremio 111
    • In Gremio 112
    • In Gremio 113
    • In Gremio 114
    • In Gremio 115
  • 2016
    • In Gremio 98-99
    • In Gremio 100
    • In Gremio 101
    • In Gremio 102
    • In Gremio 103
    • In Gremio 104
  • 2015
    • In Gremio 91-92
    • In Gremio 93
    • In Gremio 94-95
    • In Gremio 96
    • In Gremio 97
  • 2014
    • In Gremio 86
    • In Gremio 87
    • In Gremio 88-89
    • In Gremio 90
  • 2013
    • In Gremio 80
    • In Gremio 81
    • In Gremio 82-83
    • In Gremio 84
    • In Gremio 85
  • 2012
    • In Gremio 74
    • In Gremio 75
    • In Gremio 76
    • In Gremio 77
    • In Gremio 78
    • In Gremio 79
  • 2011
    • In Gremio 68
    • In Gremio 69
    • In Gremio 70
    • In Gremio 71
    • In Gremio 72
    • In Gremio 73
  • 2010
    • In Gremio 62
    • In Gremio 63
    • In Gremio 64
    • In Gremio 65
    • In Gremio 66
    • In Gremio 67
  • więcej…
    • 2009
      • In Gremio 56
      • In Gremio 57
      • In Gremio 58
      • In Gremio 59
      • In Gremio 60
      • In Gremio 61
    • 2008
      • In Gremio 45-46
      • In Gremio 47-48
      • In Gremio 49-50
      • In Gremio 51-52
      • In Gremio 53-54
      • In Gremio 55
    • 2007
      • In Gremio 33
      • In Gremio 34
      • In Gremio 35
      • In Gremio 36
      • In Gremio 37
      • In Gremio 38
      • In Gremio 39-40
      • In Gremio 41
      • In Gremio 42
      • In Gremio 43
      • In Gremio 44
    • 2006
      • In Gremio 21
      • In Gremio 22
      • In Gremio 23
      • In Gremio 24
      • In Gremio 25
      • In Gremio 26
      • In Gremio 27-28
      • In Gremio 29
      • In Gremio 30
      • In Gremio 31
      • In Gremio 32
    • 2005
      • In Gremio 9
      • In Gremio 10
      • In Gremio 11
      • In Gremio 12
      • In Gremio 13
      • In Gremio 14
      • In Gremio 15-16
      • In Gremio 17
      • In Gremio 18
      • In Gremio 19
      • In Gremio 20
    • 2004
      • In Gremio 1
      • In Gremio 2
      • In Gremio 3
      • In Gremio 4
      • In Gremio 5
      • In Gremio 6
      • In Gremio 7
      • In Gremio 8

In Gremio

łączy środowiska prawnicze

  • Start
  • Adwokaci
  • Radcowie prawni
  • Sędziowie
  • Prokuratorzy
  • Komornicy
  • Notariusze
  • Aplikanci

Wykorzystanie dowodu uzyskanego za pomocą czynu zabronionego – rozważania na tle art. 168a KPK

Dariusz Jan Babski

Art. 168a KPK stanowi, że: Dowodu nie można uznać za niedopuszczalny wyłącznie na tej podstawie, że został uzyskany z naruszeniem przepisów postępowania lub za pomocą czynu zabronionego, o którym mowa w art. 1 § 1 Kodeksu karnego, chyba że dowód został uzyskany w związku z pełnieniem przez funkcjonariusza publicznego obowiązków służbowych, w wyniku: zabójstwa, umyślnego spowodowania uszczerbku na zdrowiu lub pozbawienia wolności.

Przepis ten wszedł w życie z dniem 15 kwietnia 2016 r. (Dz. U. 2016 r. poz. 437), a więc ma moc obowiązującą od tego dnia, co dowodzi, że obowiązuje prawie pięć lat. Do tego czasu było oczywistym, że podstawą ustaleń faktycznych nie może być dowód uzyskany na tej podstawie, że został on uzyskany z naruszeniem przepisów postępowania lub za pomocą czynu zabronionego. Co do tego była pełna zgodność, co nie może dziwić, gdy weźmie się pod uwagę nie tylko konstytucyjną zasadę demokratycznego państwa prawnego (art. 2 Konstytucji RP), a nadto, że organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa (art. 7 Konstytucji RP), ale i powszechny obowiązek przestrzegania prawa Rzeczypospolitej Polskiej (art. 83 Konstytucji RP). Do chwili obecnej, wg mojej wiedzy, nie doszło do rozstrzygnięcia przez Trybunał Konstytucyjny RP, czy przepis art. 168a KPK jest czy też nie jest niezgodny w przepisami Konstytucji RP, nie tylko tymi wskazanymi powyżej, ale i art. 45 Konstytucji RP (prawo do sprawiedliwego rozpatrzenia sprawy), art. 32 Konstytucji RP (zasada równości obywateli wobec prawa i równości w prawie). Fakt ten, a mianowicie, brak rozstrzygnięcia przez Trybunał Konstytucyjny2, nakazuje, no właśnie, czy nakazuje stosowanie tego przepisu przez adresatów tego przepisu, w sytuacji, gdy zachodzi oczywista sprzeczność tego przepisu z powołanymi przepisami Konstytucji RP? 

Oczywista sprzeczność, czyli jaka? Taka, która dla każdego, kto potrafi nie tylko czytać ze zrozumieniem dany tekst, ale gdy zestawi ten tekst z innym tekstem, dostrzeże, że oba teksty zawierają w sobie niedające się pogodzić w formule spójności tego samego przesłania, że jeden tekst stanowi jedno, a drugi wprowadza wyjątek od zasady. Co ważne, żaden ze wskazanych wyżej przepisów rangi Konstytucji RP nie zawiera zezwolenia dla ustawodawcy zwykłego do wprowadzania wyjątków od wyżej powołanych (ogólnie) zasad. 

Przed sądami, które sprawują wymiar sprawiedliwości (art. 175 Konstytucji RP), mogą pojawiać się, i, co oczywiste, pojawiają się dylematy, czy stosować przepis art. 168a KPK, czy też mieć w poważaniu przepisy Konstytucji RP i orzekać na podstawie KPK? Gdy weźmie się pod uwagę przepis art. 178 ust. 1 Konstytucji RP, który stanowi, że Sędziowie w sprawowaniu swojego urzędu są niezawiśli i podlegają tylko Konstytucji oraz ustawom, to przyjęcie, że w danej sprawie zachodzi możliwość sięgnięcia po dowód uzyskany z czynu zabronionego, powinien spowodować wystąpienie przez sąd do Trybunału Konstytucyjnego w trybie art. 193 Konstytucji RP z pytaniem prawnym co do zgodności aktu normatywnego, w tym przypadku, art. 168a KPK, jeżeli od odpowiedzi na pytanie prawne zależy rozstrzygnięcia sprawy toczącej się przed sądem, przy czym, co ważne, wskazany przepis art. 193 Konstytucji RP stanowi o możliwości przedstawienia Trybunałowi Konstytucyjnemu pytania prawnego, tym niemniej, w sytuacji, gdy dany sąd, sędzia, sędziowie orzekający w danej sprawie, podejmują wątpliwość co do zgodności danego aktu z Konstytucja RP, to owa możliwość ma wymiar obowiązku dla każdego, dla którego Konstytucja RP jest najwyższym prawem RP, o czym zresztą stanowi przepis art. 8 ust. 1 Konstytucji RP. A na czas udzielenia odpowiedzi na pytanie prawne, sąd, po myśli art. 22 § 1 KPK, zawiesi na czas rozpoznania pytania prawnego, postępowanie. Nam zaś jako obrońcom praw i wolności obywatelskich, pozostaje, gdyby sąd nie wystąpił z zapytaniem prawnym, złożenie, po uprawomocnieniu się orzeczenia, w myśl art. 79 ust. 1 Konstytucji RP, skargi konstytucyjnej.

Budowanie ustaleń faktycznych na podstawie dowodu czy też dowodów uzyskanych z naruszeniem przepisów postępowania lub za pomocą czynu zabronionego, zawsze, jak już, powinno spotkać się ze sprzeciwem każdego, kto stosuje prawo i nie chce inkorporować do wyroku wydawanego w imieniu RP, bezprawia. Nieskazitelność charakteru sędziego, nieskazitelność, o której mowa w art. 61 § 1 pkt. 2 ustawy z dnia 21 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych, wymaga, aby jego nieskazitelność, jego prawość współtworzyła nieskażony czynem zabronionym dowód współtworzący podstawę wyroku. 

Co prawda, przepis art. 168a KPK zawiera ograniczenia dopuszczalności wykorzystywania dowodu uzyskanego za pomocą czynu zabronionego, o czym świadczy redakcja przepisu. Cieszyć może tylko to, że ustawodawca zwykły uznał, jak można sądzić za świętość, że dowód uzyskany w związku z pełnieniem przez funkcjonariusza publicznego obowiązków służbowych, w wyniku zabójstwa, umyślnego spowodowania uszczerbku na zdrowi lub pozbawieniu wolności, jest niedopuszczalny. Z drugiej strony może martwić to, (?) że śmierć w drodze zabójstwa nie przyczynia się dowodowo do wydania sprawiedliwego (?) wyroku. 

Wołczkowo, 7.3.2021 r. 

Kategorie: In Gremio 152, Felieton

Dariusz Jan Babski

adwokat

Zobacz najchętniej czytane działy:

  • Kryminalna historia Polski
  • Ślepym Okiem Temidy
  • Temat numeru

Pierwszy Sidebar

Informacje:

  • O In Gremio
  • Redakcja
  • Rada Programowa
  • Zasady współpracy
  • Reklama
  • Polityka prywatności
  • Regulaminy
  • Kontakt
© 2004–2023 In Gremio.