W dniu 15 czerwca 2018 r. o godzinie 19:00 w siedzibie Szczecińskiej Izby Adwokackiej odbył się XV Wieczór z In Gremio, podczas którego wspólnie zastanawialiśmy się nad zagadnieniem: QUO VADIS PROKURATURO?

W Wieczorze udział brali prawnicy z okręgu szczecińskiego m.in. Prezes Sądu Apelacyjnego w Szczecinie SSA Beata Górska, sędziowie Sądu Okręgowego i sądów rejonowych w Szczecinie, przedstawiciele prokuratury, samorządu adwokackiego i radcowskiego oraz młodzież akademicka. 

Zanim jednak zaczęto dyskutować o prokuraturze, nastąpiło uroczyste wręczenie nagrody Człowieka Roku 2017 In Gremio, osobie wybranej przez członków Rady Programowej pisma, którzy stanowią kapitułę konkursową. 

Nagrodę Człowieka Roku 2017 In Gremio otrzymał SSO Maciej Strączyński, Prezes Sądu Okręgowego w Szczecinie. Statuetkę Gremiusa wręczył laureatowi adw. Włodzimierz Łyczywek, Dziekan ORA w Szczecinie i zarazem członek Rady Programowej miesięcznika, podkreślając zasługi Sędziego Macieja Strączyńskiego dla wydawnictwa In Gremio, z którym związany jest od samego początku istnienia pisma oraz Jego zmysł organizatorski i pomoc w realizacji przedsięwzięć integrujących środowiska prawnicze. 

Poza statuetką Gremiusa laureat otrzymał również humorystyczny rysunek autorstwa naszego kolegi redakcyjnego SSR Arkadiusz Krupy. Redakcja In Gremio jeszcze raz składa serdeczne gratuluje Panu Sędziemu Maciejowi Strączyńskiemu. Jesteśmy zaszczyceni, że możemy publikować na łamach czasopisma niezmiernie ciekawy cykl historyczny Kryminalna historia Polski, który cieszy się dużą sympatią i zainteresowaniem wśród Czytelników. Wyrażamy nadzieję na dalszą, tak owocną jak do tej pory, współpracę z Panem Sędzią. 

Po wręczeniu nagrody nastąpiła część merytoryczna spotkania, którą poprowadził adw. Roman Ossowski, pierwszy Redaktor Naczelny In Gremio. W rozważaniach nad tematem Wieczoru – QUO VADIS PROKURATURO pomagali nam Goście panelowi:

– Józef Skoczeń – Prokurator w stanie spoczynku, były Prokurator Apelacyjny w Szczecinie,

– Maciej Żelazowski – Sędzia Sadu Apelacyjnego w Szczecinie, były Prezes Sądu Apelacyjnego w Szczecinie,

– Marek Mikołajczyk – adwokat, Doradca Prezesa Naczelnej Rady Adwokackiej. 

Debata była niewątpliwie interesująca i wielopłaszczyznowa, tym bardziej, że mogliśmy usłyszeć stanowiska osób z różnych środowisk prawniczych tj. sędziowskiego, prokuratorskiego i adwokackiego, które mają bogate doświadczenie zawodowe. Choć padło również wiele gorzkich słów na temat funkcjonowania prokuratury i prokuratorów, zasadnicza część spotkania sprowadzała się do rozważań w jaki sposób instytucję tę można przemodelować i uczynić z niej skuteczne narzędzie do tego, do czego jest powołana, czyli do ścigania przestępców. Wyrażono również obawy o aktualny kształt prokuratury, która stała się swego rodzaju narzędziem do eliminacji niewygodnych – z różnych przyczyn – dla władzy osób.

Poniżej prezentujemy wypowiedzi naszych Gości, stanowiące swoiste „recepty” na „uzdrowienie” tej niezwykle potrzebnej instytucji: 

 

Sędzia Sądu Apelacyjnego w Szczecinie Maciej Żelazowski

Rozdzielenie funkcji Prokuratora Generalnego od Ministra Sprawiedliwości jest absolutnym priorytetem. (…) Druga rzecz to zmiany w procedurze karnej. Przykładowo – wystarczy spojrzeć na przepis dotyczący wyłączenia jawności rozprawy. Decyzji o wyłączeniu jawności już nie podejmuje sąd (…). Decyzję taką podejmuje prokurator, który może sprzeciwić się podjęciu decyzji o wyłączeniu jawności. I co ciekawe, o ile sąd przy podejmowaniu decyzji jest związany pewnymi przesłankami – prokurator nie ma żadnych. Składa sprzeciw i koniec. Jest duże niebezpieczeństwo, że po cichu są wprowadzane tego rodzaju zmiany- zawłaszcza się imperium sądowe na rzecz prokuratury. Także moim zdaniem zmiany kodeksu postępowania karnego są bezwzględnie konieczne. Trzecia kwestia – bardzo duże ograniczenie podległości w prokuraturze. Niezawisły prokurator też na pewno spełniałby prawidłowo swoją rolę. I czwarta rzecz – więcej odwagi u prokuratorów.

 

Prokurator w stanie spoczynku Józef Skoczeń

Gdyby prokuratura mogła dzisiaj zmienić swój kształt, proponowałbym coś w rodzaju tej prokuratury sprzed 2016 r. (…) Przypominam, że w okresie 2010 r. – 2016 r. Prokurator Generalny, kontrolowany przez wszystkich rządzących czy dziennikarzy – nie miał niestety żadnego wpływu na inicjatywę ustawodawczą, a jego propozycje zmian odbijały się od ściany, nie miał budżetu. Zatem proponowałbym powrót do poprzedniej ustawy, ale z silniejszą pozycją Prokuratora Generalnego (…). 

 

Adwokat Marek Mikołajczyk

Jestem zwolennikiem generalnego przemeblowania instytucji prokuratury w Polsce. (…) Prokuratura jest powołana do ścigania przestępstw. Możemy mówić o ochronie praworządności, ale tutaj już mogą pojawiać się nadużycia – majstrowanie tą kompetencją, ingerencja w różne sfery życia pod płaszczykiem praworządności. Prokuratura powinna zostać przemodelowana. Prokuratorzy nie powinni wykonywać żadnych czynności, które są bezpośrednio związane z prowadzeniem śledztwa. Powinni je nadzorować, potem prowadzić oskarżenie  

w sądzie. To jest rzeczywista rola prokuratora. (…) Istnieje konieczność rozdzielenia funkcji Ministra Sprawiedliwości czyli funkcjonariusza państwowego z kategorii władzy wykonawczej, który jest jedną osobą w dwóch postaciach i jednocześnie Prokuratorem Generalnym, który ma zupełnie inne funkcje. Dysfunkcjonalność tych dwóch funkcji jest tak ewidentna, że nie da się tego ze sobą pogodzić. (…) Musi być też norma konstytucyjna usadawiająca odpowiednio prokuraturę w systemie aparatu państwowego (…) nie burząc oczywiście trójpodziału władzy. Powinno się umiejscowić prokuraturę tam gdzie są sądy i trybunały przy powiązaniu jej z nadzorem sądowniczym, bo to władza sądownicza jest trzecią władzą, a nie prokuratura. Prokuratura aktualnie „wchodzi na głowę” trzeciej władzy, a my na to tak spokojnie patrzymy? Na naszych oczach zostają zadeptywane podstawowe zdobycze demokratycznego państwa prawa. (…) Chciałbym prokuratury normalnej, sprawnej, która byłaby partnerem w sądzie do osądzania przestępców (…). Prokuratura nie może być „nad-organem”, który zaczyna dyktować tempo życia politycznego, społecznego i zaczyna ingerować w wymiar sprawiedliwości w sposób niedopuszczalny. 

Na zakończenie – przywołujemy słowa adw. Romana Ossowskiego stanowiące podsumowanie debaty Wieczoru z In Gremio:

Wszyscy powinniśmy sobie życzyć, żeby w prokuraturze byli ludzie odważni, prawomyślni, z poczuciem własnej godności i pamiętamy o tych prokuratorach, których te czynności dotykają. Mam nadzieję, że prokuratura i jej kręgosłup etyczny nie zostanie na tyle uszkodzony, że dojdzie do trwałego kalectwa.

Serdecznie dziękujemy wszystkim Gościom za przyjęcie zaproszenia i udział w XV Wieczorze z In Gremio.