Prawa człowieka rozpoczynają się od praw dziecka, które są szczególnie istotne przez te pierwsze 18 lat życia. Jest to bowiem czas wrażliwości na potrzeby i na podmiotowość młodego człowieka. W tym temacie jest niestety jeszcze wiele do zrobienia, gdyż nie będzie dobrze z prawami dziecka, jeśli nie będą miały one swojej rangi i nie będą ustanowione na odpowiednim poziomie. Do tego potrzebna jest mądra edukacja i zmiana pokazująca pozycję dziecka.
Potrzebni są ludzie umiejący samodzielnie myśleć, mający odwagę i determinację o dzieci się upominać i o dzieci walczyć. Jeżeli chcemy poważnie myśleć o prawach dziecka, musimy pamiętać o tym, że dzieci mają swoje zdanie i mają swój głos. Prawo do partycypacji dziecięcej musi być realne, to nie może być coś iluzorycznego. Z prawami dziecka jest tak, że są one cały czas aktualne, podobnie jak walka o nie. Ważne jest to, jacy jesteśmy my dorośli, jak my myślimy o prawach dziecka, o potrzebach, o podmiotowości, czy my to uznajemy czy nie, czy reagujemy, czy wolimy udawać, że nie widzimy. Należy reagować nieustannie i wielopłaszczyznowo oraz uruchamiać kampanie społeczne przypominające, że dziecko samo się nie obroni. Dlatego, Tydzień Praw Dziecka jest potrzebny i tak zaplanowany, aby poruszyć tematykę praw dziecka w różny sposób, od zabawy dla najmłodszych, przez warsztaty dla młodzieży, po rozmowy i wykłady dla dorosłych. W różnych miejscach, podczas dużych spotkań, ale również w ramach kameralnych warsztatów w bezpiecznej i komfortowej atmosferze.
II Tydzień Praw Dziecka był zainaugurowany, 20 listopada, czyli w rocznicę przyjęcia Konwencji o prawach dziecka przez Organizację Narodów Zjednoczonych i trwał do 24 listopada. II Tydzień Praw Dziecka jest wydarzeniem cyklicznym, które co roku gromadzi przeszło 700 osób, dla których tematyka praw dziecka jest ważna. II Tydzień Praw Dziecka zorganizowały: Okręgowa Rada Adwokacka w Szczecinie, Instytut Pedagogiki Uniwersytetu Szczecińskiego, Stowarzyszenie Urzędników Urzędu Stanu Cywilnego Rzeczypospolitej Polskiej, Fundacja Akcja Serducho i Centrum Inicjatyw Rodzinnych w Szczecinie. Przez pięć dni dzieci, młodzież i dorośli mogli uczestniczyć w różnorodnych wydarzeniach poświęconych prawom dziecka. Były warsztaty, spotkania, konkursy, wystawy i wiele innych tematycznych atrakcji. Tydzień Praw Dziecka rozpoczęliśmy uroczystą inauguracją, która odbyła się w Urzędzie Miasta. Uroczystość uświetnili goście specjalni – Prezydent Miasta Piotr Krzystek, wieloletni Rzecznik Praw Dziecka Marek Michalak, Przewodnicząca Rady Miasta Renata Łażewska oraz Beata Bugajska, Pełnomocniczka Prezydenta Miasta Szczecin ds. Równości. Na korytarzach holu prezydenckiego uczestnicy mogli zapoznać się z wystawą prac stworzoną przez dzieci, pt. „Mamy prawa – my je znamy”. Podczas otwarcia rozstrzygnięty został również konkurs multimedialny dla uczniów klas 8 szczecińskich podstawówek. Najlepsza okazała się Szkoła Podstawowa nr 61, a 2 wyróżnienia powędrowały do Szkoły Podstawowej nr 46 i Szkoły Podstawowej nr 56. Wszystkie prace zostały wysoko ocenione i wybór był trudny. Na koniec sędzia Arkadiusz Krupa przeprowadził symulację rozprawy z udziałem uczniów i pedagogów szczecińskich szkół podstawowych. Rozmawiano o prawie, prawniczych zawodach i przebiegu procesu. A szczególnie o prawie dziecka do błędów i konsekwencji takich błędów.
Po części oficjalnej dr Marek Michalak udał się do Instytutu Pedagogiki na spotkanie ze studentami. Tematem spotkania było dziecko i jego prawa – pedagogika Janusza Korczaka. Przez następne dni uczestnicy Tygodnia Praw Dziecka mogli skorzystać z szerokiej oferty, jaka została im przedstawiona. Od wtorku do piątku w godzinach przedpołudniowych w Centrum Inicjatyw Rodzinnych gościliśmy uczniów szkół podstawowych, którzy dowiedzieli się, jak chronić swój wizerunek w intrenecie i mediach społecznościowych. Uczniowie rysowali własne komiksy o tematyce ich praw. Było kreatywnie i zabawnie! Warsztaty prowadzone były przez aplikantów adwokackich z Okręgowej Rady Adwokackiej w Szczecinie. Od wtorku, codziennie w południe w Centrum Inicjatyw Rodzinnych odwiedzały nas przedszkolaki, które w prosty i przystępny sposób mogły poznać swoje prawa. Dzieci wysłuchały bajek o prawach dziecka, obejrzały filmy edukacyjne i stworzyły własnoręcznie tarczę swoich praw. Na tarczach znalazły się takie prawa, jak prawo do zabawy, prawo do miłości, prawo do bezpieczeństwa i wiele innych. W czasie trwania Tygodnia Dom Skandynawski wspólnie ze studentami Edukacji Artystycznej Uniwersytetu Szczecińskiego oraz Pedagogiki opiekuńczo-wychowawczej przeprowadził warsztaty dla uczniów szkół podstawowych. Było poznawanie praw dziecka, rozmowy na ich temat, zabawy, tworzenie kolaży oraz piosenek o prawach dziecka. Po południu każdego dnia rozpoczynała się część dla dorosłych. Dla studentów zorganizowaliśmy w Centrum Inicjatyw Rodzinnych spotkanie pt. „Prawa dziecka nie bolą”, które poprowadziła pani mecenas Karolina Werema-Karłuk. Na spotkaniu poruszono takie kwestie, jak: czym są prawa dziecka, jak je chronić i respektować, jak reagować na sytuacje naruszenia praw dziecka, jak wspierać dzieci w realizacji ich praw. „Prawo dziecka do żałoby”, który poprowadziła dr Edyta Sielicka z Instytutu Pedagogiki, był ostatnim wtorkowym warsztatem. Na spotkaniu rozmawialiśmy o tym, jak przygotować dzieci do pogrzebu i jak na przestrzeni lat zmieniało się nasze podejście do pochówku. W środę ze studentami spotkała się dr Beata Bugajska – rozmawiano o znaczeniu relacji międzypokoleniowych w rodzinie i praw dziecka do kontaktu z dziadkami. Po południu w Centrum Inicjatyw Rodzinnych dr. n. med. Marta Stanisz przeprowadziła mini wykład na temat „Poznaj swoje prawa – standard opieki okołoporodowej”. Przyszli rodzice mogli dowiedzieć się, jakie prawa i przywileje przysługują im oraz ich nowonarodzonym dzieciom. W czwartek dr Barbara Chojnacka z Instytutu Pedagogiki przeprowadziła warsztaty dotyczące praw dziecka do dzieciństwa, oparte na przykładach nieodpowiednich postaw najbliższych względem dzieci, były dyskusje i pomysły najlepszych rozwiązań. Na koniec dnia odbyło się gorące i burzliwe spotkanie z młodzieżą na temat ryzykownych zachowań seksualnych w sieci. Pani Katarzyna Czubówna profesjonalnie dyskutowała z młodzieżą o wszystkich, nawet najtrudniejszych tematach.
II Tydzień Praw Dziecka był pełen ciekawych i ważnych wydarzeń, które miały na celu edukować, inspirować i bawić. Dziękuję wszystkim partnerom, współorganizatorom, prelegentom i wolontariuszom, którzy przyczynili się do realizacji tego projektu. A przede wszystkim dziękuję dzieciom i młodzieży, które pokazały, że prawa powinny być na pierwszym planie.
Karolina Lipińska
Szczecińskie Centrum Świadczeń, Centrum Inicjatyw Rodzinnych
