Przedstawiając w wielkim skrócie historię Międzynarodowej Unii Komorników Sądowych (fr. Union Internationale des Huissiers de Justice – UIHJ) należy cofnąć się do roku 1949, w którym to Jean Soulard, prezes francuskiej Krajowej Izby Komorników Sądowych, po raz pierwszy wyraził ideę utworzenia Międzynarodowego Związku Komorników Sądowych podczas swojego krajowego zjazdu.
Następnie w 1952 r. w Paryżu odbył się pierwszy kongres UIHJ, w którym uczestniczyło siedem krajów: Belgia, Francja, Grecja, Włochy, Luksemburg, Holandia i Szwajcaria. Z kolei Europejska Unia Komorników Sądowych (fr. L’Union européenne des huissiers de justice – UEHJ) to międzynarodowe stowarzyszenie utworzone w 2016 r. w ścisłej współpracy z UIHJ. UEHJ ma na celu reprezentowanie, promowanie i zabezpieczanie interesów komorników sądowych w państwach członkowskich Unii Europejskiej.
XXV Kongres UIHJ który odbył się w Rio de Janeiro w dniach 08-10 maja 2024 r. i zgromadził aż 570 uczestników z prawie 50 krajów oraz kilku międzynarodowych instytucji i organizacji. Kongres zorganizowano pod hasłem: „Komornik sądowy: zaufana strona trzecia”. Organizatorem Kongresu była UIHJ wraz z krajowym samorządem komorników sądowych Brazylii – FENASSOJAF.
Podczas Kongresu obecne lub reprezentowane były następujące organizacje i instytucje międzynarodowe: Haska Konferencja Prawa Prywatnego Międzynarodowego (HCCH), Komisja Europejska, Organizacja Harmonizacji Prawa Biznesowego w Afryce (OHADA) i jej Wyższa Regionalna Szkoła Sądownictwa (ERSUMA), Akademia Prawa Europejskiego (ERA), Europejski Instytut Ekspertyz i Ekspertów (EEEI), Afrykańska Unia Komorników Sądowych (UAHJ) oraz Międzynarodowy Instytut Doskonałości Wymiaru Sprawiedliwości (IIJE).
W ciągu trzech dni Kongresu miały miejsce prezentacje i dyskusje prowadzone przez czołowych światowych ekspertów z różnych organizacji międzynarodowych i specjalistów w dziedzinie postępowania egzekucyjnego. Uczestnicy Kongresu rozważali następujące kwestie:
• Zaufanie, jakie komornik sądowy musi budzić w wykonywaniu swojego zawodu;
• Standardy zawodowe, etyka i dyscyplina;
• Znaczenie szkolenia początkowego i ustawicznego: ewolucja czy rewolucja;
• Potrzeba skutecznej współpracy międzynarodowej przy opracowywaniu i wdrażaniu konwencji;
• Multidyscyplinarność jako istotna cecha komornika sądowego;
• Cyfryzacja jako nowy impuls w zawodzie komornika sądowego.
Podczas Kongresu Rada Stała UIHJ przystąpiła do wyborów nowego Zarządu UIHJ i tak na kadencję 2024/2027 zostali wybrani: Prezydent: Marc Schmitz (Belgia) Pierwszy wiceprzewodniczący: Jos Uitdehaag (Holandia) Wiceprzewodniczący: Jean-Didier Bidié (Kongo) i Jean-Pierre Herbette (Francja) Skarbnik: David Walker (Szkocja) Sekretarz: Patrick Gielen (Belgia) Zastępca Skarbnika: Carlos Calvo (Luksemburg) Zastępca Sekretarza: Sue Collins (USA) Członkowie: Mohamed Reda Bougrine (Algieria), Malone Cunha (Brazylia), Paulo Teixeira (Portugalia). Wybrano również członków Komitetu Wykonawczego Europejskiej Unii Komorników Sądowych (UEHJ) na kadencję 2024–2027: Prezydent: Marc Schmitz (Belgia) Wiceprezydent: Ilias Tsipos (Grecja) Skarbnik: Robert Cicuto (Francja) Sekretarz: Oscar Jans (Holandia) Członkowie: Doreen Donner (Niemcy), Małgorzata Pędziszczak (Polska), Paulo Duarte Pinto (Portugalia).
Kolejny Kongres UIHJ odbędzie się w 2027 r. w Lizbonie. Prezydent UIHJ zaprosił nie tylko komorników, ale i przedstawicieli innych zawodów prawniczych do uczestnictwa zarówno w samym kongresie, jak i do członkostwa w UIHJ. Członkiem UIHJ może być bowiem nie tylko komornik sądowy – (szczegóły nt. uzyskania indywidualnego członkostwa na stronie https://www.uihj.com/directory/).
Zalecenia XXV Międzynarodowego Kongresu Komorników Sądowych
Mając na uwadze:
– zasadniczą rolę komorników sądowych w stosowaniu praworządności, gwarantując – poprzez swoje umiejętności, status i działalność – utrzymanie pewności prawa,
– znaczenie ściśle określonego szkolenia wstępnego i ustawicznego komorników dla zapewnienia ciągłości i efektywności ich funkcji w społeczeństwie,
– potrzebę przestrzegania przez komorników sądowych wysokich standardów etycznych i zawodowych, zgodnie z zasadami określonymi w Światowym Kodeksie Wykonawczym,
– możliwość rozwoju przez komorników działań multidyscyplinarnych w celu poprawy szybkości i efektywności procesów prawnych oraz przyczynienia się do desaturacji sądów,
– kluczową rolę cyfryzacji w optymalizacji ich działań oraz potrzebę, aby komornicy sądowi odgrywali wiodącą rolę w rozwoju i wykorzystaniu narzędzi cyfrowych,
– znaczenie wzmocnienia pozycji komorników sądowych jako powszechnie zaufanych stron trzecich dla bezpieczeństwa prawnego, szczególnie w dziedzinie dowodowej, 25. Międzynarodowy Kongres Komorników Sądowych wydał następujące zalecenia dla komorników sądowych i organizacji samorządowych komorników:
1. Szkolenie – program szkolenia wstępnego komorników sądowych powinien być ściśle określony, tak aby obejmował wszystkie aspekty ich działalności i obowiązków. Kształcenie ustawiczne komorników sądowych niezbędne do prawidłowego wykonywania i trwałości zawodu, powinno być obowiązkowe i nadzorowane, aby promować rozwój umiejętności funkcjonariuszy wymiaru sprawiedliwości i funkcjonariuszy organów egzekucyjnych.
2. Standardy etyczne i zawodowe – komornicy sądowi powinni przestrzegać jasno określonych standardów etycznych i zawodowych, takich jak te zawarte w Globalnym Kodeksie Egzekucyjnym.
3. Działalność multidyscyplinarna – należy zachęcać komorników sądowych do wykonywania i rozwijania dodatkowej działalności zgodnej z ich funkcją, w szczególności takiej, która może chronić i zapewniać uznanie praw stron i której celem jest przyspieszenie procesu sądowego lub zmniejszenie obciążenia sądów pracą.
4. Digitalizacja – komornicy sądowi muszą odgrywać kluczową rolę w opracowywaniu i wykorzystywaniu narzędzi cyfrowych niezbędnych do optymalnej realizacji ich działań.
5. Zaufana strona trzecia – należy zachęcać komorników sądowych do pozycjonowania się jako powszechnie zaufane strony trzecie w celu zagwarantowania bezpieczeństwa prawnego.
6. Globalny Kodeks Egzekucyjny – komornicy sądowi oraz UIHJ muszą zapewnić rozpowszechnienie Globalnego Kodeksu Egzekucyjnego wśród wszelkich odpowiednich podmiotów i uwzględnić go w swoich zasobach szkoleniowych.
