łączy środowiska prawnicze
Koloseum to amfiteatr, budowla zbudowana przez obrócenie i połączenie ze sobą dwóch ruchomych teatrów. Należy do najsławniejszych tego typu obiektów, a jednocześnie symbolizuje władzę cesarską oraz rzymską dominację nad światem, który do dziś można podziwiać w centrum Rzymu[1].
[Więcej…] Znaczenie Koloseum w aspekciePrawnicy zawsze pozostawali i pozostają pod przemożnym wpływem kultury prawnej ukształtowanej przez tradycję i terminologię prawa rzymskiego – kiedy współcześnie mówią o prawie, to mają na myśli albo ideę, prawo w ogóle w znaczeniu ius, albo konkretny akt prawa pozytywnego w znaczeniu lex. Wyraźnie jednak odróżniają od siebie te dwa pojęcia.
[Więcej…] Prawo rzymskie – wiecznie żywe źródło inspiracjiCelem artykułu jest ukazanie zastosowania łacińskiej terminologii w praktyce prawniczej na przykładzie polskiego orzeczenia sądowego. Tytułowe słowa łacińskie oznaczają, że „wola pacjenta jest najwyższym prawem”. Wypada zacząć od wyjaśnienia znaczenia sformulowania „suprema lex”. Współczesne słowniki łacińsko-polskie tłumaczą je jako „najwyższe prawo”. Jednak należy poczynić wstępne uwagi o charakterze historycznoprawnym. [Więcej…] Voluntas aegroti suprema lex jako przykład stosowania łacińskiej terminologii w polskim orzecznictwie sądowym
W związku z procesem integracji europejskiej podkreślano konieczność zapewnienia przestrzegania praw człowieka i ich afirmacji1 L’affermazione della persona umana. Zob. Człowiek pomiędzy prawem a ekonomią w procesie integracji europejskiej. L’uomo tra diritto ed ekonomia nel processo d’integrazione europea, pod red. G. Dammacco, B. Sitka, O. Cabaja, Olsztyn-Bari 2008, s. 10 i 14.. W historii kultury europejskiej antyczne dziedzictwo Rzymu i chrześcijaństwo uznawane są za fundamenty cywilizacji Zachodu. Mieszko I przyjmując chrześcijaństwo swoim ziemiom otworzył bramy zachodniej kulturze, stając się organizatorem struktur państwa polskiego. Akt ten miał wymiar nie tylko religijny, ale przede wszystkim polityczny zapewniający Polsce miejsce w europejskiej rodzinie narodów. [Więcej…] A Roma ad tempores modernos. Significantia linguae latinae pro iurisprudentia.
Język łaciński pełnił doniosłą funkcję w procesie studiowania historii dziejów. Także w odniesieniu do zadań historiografii toczy się spór o to, czy powinna ona mieć charakter nauki o celach poznawczych, czy służyć praktyce – zgodnie z cycerońską magistra vitae – mając na celu oświecenie narodu1 S. Borzym, H. Floryńska, B. Skarga, A. Walicki, Zarys dziejów filozofii polskiej 1815-1918, Warszawa 1983, s. 218. . [Więcej…] Lingua Latina in cultura legali
Język łaciński miał doniosłe znaczenie także w malarstwie. W XI i XII w. Europa, której kultura pozostawała pod silnym wpływem religii chrześcijańskiej, stała się kolebką nowego stylu w sztuce, który nazywano romańskim1 Styl romański w Polsce przypada na okres od X do XIII w. Zachowane na ziemiach polskich dzieła świadczą o tym, że sztuka romańska w Polsce wydała dzieła o wysokiej randze artystycznej, pozostając w nurcie sztuki europejskiej. Najstarszą budowlą kamienną jest odkryta na Wawelu rotunda Marii Panny, pochodząca z X w. Innymi przykładami sztuki romańskiej są: Kościół w Tumie pod Łęczycą, Kościół Św. Andrzeja w Krakowie, Kościół Św. Andrzeja w Krakowie, Kościół Św. Jakuba w Sandomierzu. Należą tu także klasztory: w Tyńcu, Sulejowie, Wąchocku, Koprzywnicy – wraz z przylegającymi do nich kościołami, przebudowanymi później. Odkryto relikty dawnych katedr romańskich w obrębie murów kościołów gotyckich Poznania, Gniezna, Wawelu w Krakowie. Zabytkiem plastyki w technice odlewniczej są Drzwi Gnieźnieńskie (ok. 1170 r.) z brązu. Jedynym reliktem malarstwa sztalugowego jest odkryty w Dębnie fragment ołtarza z postaciami świętych: Agnieszki i Katarzyny. Malarstwo freskowe reprezentują, zachowane fragmentarycznie, malowidła w Tumie pod Łęczycą. W rzemiośle polskim, jak i w innych krajach europejskich, wyróżniają się ozdoby i dzieła o przeznaczeniu sakralnym. Z dzieł o funkcji liturgicznej stylu romańskiego wyróżnia się Patena opactwa kanoników regularnych w Trzemesznie kielich z tegoż opactwa (Kielich Dąbrówki). Zob. B. Osińska, Sztuka i czas. Od prehistorii do średniowiecza, Warszawa 2004, s. 91-93. . Wówczas powstawały zapierające dech w piersiach kościoły, piękne rzeźby, zachwycające freski, bogato zdobione rękopisy. [Więcej…] Lingua Latina in arte
Średniowiecze uznawane bywa za „wieki ciemne” (saecula obscura). Tymczasem to właśnie w tej epoce zaczęto tworzyć uniwersytety, gdzie używano łaciny1 J. Sondel, Przywileje fundacyjne Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz przywilej nadania szlachectwa jego profesorom (z historyczno-prawnym komentarzem), Kraków 2015, s. 7, 17.. Była ona płaszczyzną porozumienia dyplomatów, prawników, naukowców i literatów różnych państw. [Więcej…] Lingua Latina in scientia
W 2016 r. świętowano obchody1 J. Dowiat, Chrzest Polski, Warszawa 1966, s. 82; R. Łączny, Obc hody 1050 rocznicy Chrztu Polski od 14 kwietnia 2016 r. Tekst dostępny na stronie: http://pl.radiovaticana.va/news/2015/01/21/obchody_1050_rocznicy_chrztu_polski_od_14_kwietnia_2016_rok/1119300 [dostęp: 10.12.2015]. 1050. rocznicy chrztu2 Chrzest był rytualnym aktem kultowym o charakterze inicjacji i oczyszczenia, później uznanym za sakrament. S. v. chrzest. Encyklopedia Powszechna PWN, pod red. H. Boneckiego, Warszawa 1980 W średniowieczu, zgodnie z prawem kanonicznym, wraz z przyjęciem chrztu, człowiek zyskiwał osobowość prawną. M. Jońca, „Źle urodzeni” a tradycja prawa rzymskiego, „Edukacja Prawnicza”, nr 2 (164) 2015/2016, s. 64. Polski. Aktem tym Mieszko I wprowadził ziemie polskie w orbitę wpływów europejskiej kultury i jej dziedzictwa. Warto i trzeba przypomnieć fakty historyczne i ich znaczenie dla dalszych losów Polski i Europy. [Więcej…] Lingua Latina in historia Polonia
