W rozmaitych Pocztach Królów Polskich często go nie ma. Nie zaliczył go do grona polskich władców Jan Matejko, którego portrety (rysunki ołówkiem, pokolorowane przez Leonarda Stroynowskiego i Zygmunta Papieskiego – planowanej wersji olejnej mistrz Jan nie zdążył namalować) uznano za kanon. Nosił tytuł króla Polski, ale nigdy w Polsce nie był. [Więcej…] Król Polski czy nie?
Historia
Pisał Adwokat w pustej kancelarii
Taka sytuacja zdarza się i obecnie, więc tytuł brzmi aktualnie. Adwokat na tym dyżurze miał istotnie dużo czasu wobec braku klientów. Tyle, że adwokat pisał to ponad 70 lat temu, podczas okupacji niemieckiej w ówczesnym Generalnym Gubernatorstwie (w skrócie GG).Tekst rzuca nieco światła na funkcjonowanie adwokatów w tamtych warunkach. [Więcej…] Pisał Adwokat w pustej kancelarii
Między nami Henrykami
Koronacja, a potem tragiczna śmierć Przemysła II rozniosły się szerokim echem po całej Polsce i całkiem przysłoniły inne wydarzenia, które mniej więcej w tym samym czasie rozgrywały się na Dolnym Śląsku. Tło było podobne, metody też zbrodnicze, a wyjątkowo ohydne. W kryminalnej historii Polski musi się więc znaleźć miejsce dla wydarzenia, podczas którego sprawcą i ofiarą byli dwaj Piastowie noszący to samo imię. [Więcej…] Między nami Henrykami
A Roma ad tempores modernos. Significantia linguae latinae pro iurisprudentia.
W związku z procesem integracji europejskiej podkreślano konieczność zapewnienia przestrzegania praw człowieka i ich afirmacji1 L’affermazione della persona umana. Zob. Człowiek pomiędzy prawem a ekonomią w procesie integracji europejskiej. L’uomo tra diritto ed ekonomia nel processo d’integrazione europea, pod red. G. Dammacco, B. Sitka, O. Cabaja, Olsztyn-Bari 2008, s. 10 i 14.. W historii kultury europejskiej antyczne dziedzictwo Rzymu i chrześcijaństwo uznawane są za fundamenty cywilizacji Zachodu. Mieszko I przyjmując chrześcijaństwo swoim ziemiom otworzył bramy zachodniej kulturze, stając się organizatorem struktur państwa polskiego. Akt ten miał wymiar nie tylko religijny, ale przede wszystkim polityczny zapewniający Polsce miejsce w europejskiej rodzinie narodów. [Więcej…] A Roma ad tempores modernos. Significantia linguae latinae pro iurisprudentia.
Tragiczne dzieje króla Wielkopolski
Władysław Odonic Plwacz, jeden z morderców z Gąsawy, zapisał się fatalnie w historii, ale udali mu się synowie. Przemysł i Bolesław nie wdali się w tatusia. Po śmierci Odonica rządził Przemysł, a gdy młodszy Bolesław podrósł, trochę się pokłócili, ale podzielili Wielkopolskę [Więcej…] Tragiczne dzieje króla Wielkopolski
Lingua Latina in cultura legali
Język łaciński pełnił doniosłą funkcję w procesie studiowania historii dziejów. Także w odniesieniu do zadań historiografii toczy się spór o to, czy powinna ona mieć charakter nauki o celach poznawczych, czy służyć praktyce – zgodnie z cycerońską magistra vitae – mając na celu oświecenie narodu1 S. Borzym, H. Floryńska, B. Skarga, A. Walicki, Zarys dziejów filozofii polskiej 1815-1918, Warszawa 1983, s. 218. . [Więcej…] Lingua Latina in cultura legali
Proces Jezusa w świetle Prawa Rzymskiego
Rokrocznie w okresie Świąt Wielkanocnych obchodzimy kolejną rocznicę procesu karnego i śmierci Jezusa. To już ponad 2.000 lat minęło od Jego skazania. Relacje zawarte w Ewangelii pozwalają na względne odtworzenie postępowania, w którym Jezus został oskarżony, osądzony i skazany na karę śmierci przez ukrzyżowanie. [Więcej…] Proces Jezusa w świetle Prawa Rzymskiego
Łotr czy głupiec?
Przed laty wspominałem na łamach In Gremio nowelkę Henryka Sienkiewicza Sąd Ozyrysa. W nowelce tej nieśmiertelne idee, Głupota i Niegodziwość, spierały się przed egipskim sędzią zmarłych, czy stojący właśnie przed nim wysoki urzędnik o znamiennym imieniu Psunabudes był za życia większym głupcem czy łotrem? [Więcej…] Łotr czy głupiec?
Lingua Latina in arte
Język łaciński miał doniosłe znaczenie także w malarstwie. W XI i XII w. Europa, której kultura pozostawała pod silnym wpływem religii chrześcijańskiej, stała się kolebką nowego stylu w sztuce, który nazywano romańskim1 Styl romański w Polsce przypada na okres od X do XIII w. Zachowane na ziemiach polskich dzieła świadczą o tym, że sztuka romańska w Polsce wydała dzieła o wysokiej randze artystycznej, pozostając w nurcie sztuki europejskiej. Najstarszą budowlą kamienną jest odkryta na Wawelu rotunda Marii Panny, pochodząca z X w. Innymi przykładami sztuki romańskiej są: Kościół w Tumie pod Łęczycą, Kościół Św. Andrzeja w Krakowie, Kościół Św. Andrzeja w Krakowie, Kościół Św. Jakuba w Sandomierzu. Należą tu także klasztory: w Tyńcu, Sulejowie, Wąchocku, Koprzywnicy – wraz z przylegającymi do nich kościołami, przebudowanymi później. Odkryto relikty dawnych katedr romańskich w obrębie murów kościołów gotyckich Poznania, Gniezna, Wawelu w Krakowie. Zabytkiem plastyki w technice odlewniczej są Drzwi Gnieźnieńskie (ok. 1170 r.) z brązu. Jedynym reliktem malarstwa sztalugowego jest odkryty w Dębnie fragment ołtarza z postaciami świętych: Agnieszki i Katarzyny. Malarstwo freskowe reprezentują, zachowane fragmentarycznie, malowidła w Tumie pod Łęczycą. W rzemiośle polskim, jak i w innych krajach europejskich, wyróżniają się ozdoby i dzieła o przeznaczeniu sakralnym. Z dzieł o funkcji liturgicznej stylu romańskiego wyróżnia się Patena opactwa kanoników regularnych w Trzemesznie kielich z tegoż opactwa (Kielich Dąbrówki). Zob. B. Osińska, Sztuka i czas. Od prehistorii do średniowiecza, Warszawa 2004, s. 91-93. . Wówczas powstawały zapierające dech w piersiach kościoły, piękne rzeźby, zachwycające freski, bogato zdobione rękopisy. [Więcej…] Lingua Latina in arte
Jeździec z Gąsawy
Gdy w roku 1202 umierał Mieszko III Stary, ostatni z synów Krzywoustego, zasady senioratu były już mocno naruszone. Mieszko zmarł wprawdzie jako senior i władca Krakowa, ale wcześniej przez ponad 20 lat był pozbawiony tej władzy. Sprawował ją młodszy brat Kazimierz Sprawiedliwy, dopiero czwarty w kolejce, bo poza bratem Mieszkiem miał dwóch starszych od siebie bratanków. [Więcej…] Jeździec z Gąsawy